Czym różni się przewód jednofazowy czy trójfazowy ? - Który szynoprzewód wybrać ?
Sklep LampyNaSzyne dostarcza Państwu reflektory oświetleniowe na szynę oraz szynoprzewody.
Oświetlenie szynowe to typ oświetlenia, który sprawdza się bardzo dobrze zarówno w sklepach, muzeach, biurach jak i w użytku domowym.
W domach reflektory szynowe są wykorzystywane do oświetlenia kuchni, przedsionków czy salonów.
Reflektory szynowe umożliwiają nam skierowanie światła w dowolny punkt, a instalacja wielu lamp na jednej szynie co jest rewelacyjnym rozwiązaniem szczególnie dla osób, które nie posiadają wielu punktów z przewodami umożliwiającymi podłączenie kilkunastu lamp na suficie.
Szynoprzewody mają wiele zalet, jednak dzielą się one na kilka kategorii. Mamy możliwość wybrania lamp szynowych, które mają zintegrowane źródło światła LED jak i reflektorów z wymiennym źródeł światła. Szynoprzewody występują w 2 odmianach - 1-fazowe oraz 3-fazowe.
W tym artykule skupimy się na podstawowym zagadnieniu jakim jest wybór typu szynoprzewodu - 1-fazowy czy 3-fazowy?
Szynoprzewód 1-fazowy czy 3-fazowy ? Jakie są różnice ?
Aby odpowiedzieć na to pytanie musimy na wstępie przyjrzeć się naszej instalacji.
W standardowym przewodzie zasilającym, który najczęściej można spotkać w instalacjach domowych znajdziecie 3 żyły/przewody:
- Fazę
- Neutralny (zerowy)
- Przewód ochronny.
Faza i przewód neutralny doprowadza prąd elektryczny do i z podłączonych urządzeń.
Jakie są różnice w budowie szynoprzewodu 1-fazowego i 3-fazowego
Szyna 1-fazowa to taka, w której "prąd płynie" wzdłuż jej długości przez dwa pręty/przewody umieszczone wewnątrz szyny.
W efekcie, lampy podłączone do takiej szyny zasilane są właśnie za pośrednictwem tych 2 prętów co oznacza, że gdy do szyny doprowadzimy prąd , wszystkie lampy jednocześnie zostaną włączone lub po odjęciu napięcia lampy będą wyłączone.
Szynoprzewody 1-fazowe są proste w swojej budowie i niemal w 99% przypadkach ich instalacja jest możliwa w każdym obiekcie bez konieczności kucia ścian i przerabiania instalacji.
Jak wygląda budowa szynoprzewodu 3-fazowego i jak go podłączyć ?
3-fazowy szynoprzewód różni się od 1-fazowego budową wewnętrzną. Gdy spojrzymy na przekrój szyny 3-fazowej znajdziemy 4 pręty odpowiedzialne za zasilanie - 3 z nich są prętami fazowymi a jeden zerowy, który jest wspólny dla wszystkich lamp.
Rozwiązanie pozwala podłączyć lampy zamocowane na 1 szynie do różnych faz. W praktyce oznacza to, że każdą lampę będziemy mogli uruchomić osobno!
W praktyce działanie szynoprzewodu trójfazowego można opisać na prostym przykładzie.
Przyjmijmy, że mamy 1 szynę trójfazową i 3 reflektory zainstalowane na tej szynie.
Większość reflektorów trójfazowych wyposażonych jest w przełącznik np. w formie pokrętła z oznaczeniem "1", "2" i "3"
Ustawiając pokrętło w pozycji wskazującej “1” reflektor będzie połączony z fazą nr. 1 oraz przewodem neutralnym, który znajduje się w wewnątrz szyny trójfazowej .
W reflektorze dwa przekręcimy pokrętło na lampie na cyfrę “2” przez co reflektor będzie połączony z fazą nr. 2 oraz przewodem neutralnym.
Z reflektorem 3 robimy to samo tylko pokrętło ustawiamy w pozycji 3.
Teraz gdy mamy dobrze przygotowaną instalację, każdą lampę możemy włączyć osobno czyli możemy wyłączyć wszystkie lampy, włączyć tylko lampę nr. 1 lub tylko nr. 2 lub tylko nr. 3 albo włączyć lampę 1 i 3 , 1 i 2, , 2 i 3 lub włączyć wszystkie lampy.
Mamy więc możliwość sterowania każdą lampą osobno, niezależnie od pozostałych.
O ile instalacja szyno 1-fazowych nie powinna sprawić żadnych problemów tak instalacja szyny 3-fazowej może wymagać pewnych modyfikacji. 
Jak podłączyć szynoprzewód 1-fazowy ?
Jak wcześniej już napisaliśmy, podłączenie szynoprzewodu 1-fazowego nie powinno wymagać modyfikacji w obecnej instalacji np. w domu.
Większość szyn wyposażone jest w złącze zasilające, które najczęściej znajduje się na jednym końcu szyny.
Złącze to wyposażone jest w zaciski śrubowe oznaczone litermami "L" oraz "N" do których należy podłączyć przewody 230V z naszej instalacji + przewód żółto-zielny do zacisku uziemienia.
Ponieważ najczęściej spotykamy jeszcze po drodze naścienny przycisk, który jest odpowiedzialny za włączenie i wyłączenie obwodu - w uproszeniu więc instalacja będzie wyglądała tak jak na szkicu niżej.
Szyna 3-fazowa , jak ją podłączyć ?
W przypadku tego rodzaju szynoprzewodu, instalacja jest bardziej złożona.
Powodem jest możliwość podłączenia do 1 szyny aż 3 faz co daje wiele możliwości jednak w budynkach gdzie mamy już wcześniej przygotowaną instalację, może to wymagać położenia dodatkowych żył zasilających.
Oczywiście nie musimy tego robić i równie dobrze możemy podłączyć tylko jedną fazę lub dwie z trzech ale tracimy w tym momencie na możliwościach jakie daje nam ten rodzaj szyny.
Niżej przedstawiamy Wam prosty szkic gdzie zobaczycie jak wygląda podłączenie szynoprzewodu 3-fazowego.
W tym celu musimy rozdzielić przewód fazowy na 3 osobne przewody (np. za pomocą kostki Wago).
Nie mniej realia są najczęściej nieco inne. Mamy klawisz ścienny, najczęściej 1 klawiszowy do i z którego wychodzą 3 wcześniej wspomniane przewody.
Jak więc poradzić sobie z tym problemem ?
Każdy przypadek jest inny i wymaga często konsultacji dlatego niżej przedstawimy Wam 1 rozwiązanie ale zachęcamy Państwa do kontaktu z nami w celu omówienia dokładnie Państwa instalacji.
Rozwiązanie 1 )
Klawisz ścienny 2 lub 3 przyciskowy.
Podstawowym krokiem będzie zastąpienie przełącznika ściennego z 1 klawiszowego na 2 lub 3 przyciskowy.
Pozwoli to rozdzielić fazę na 3 klawisze czego efektem będzie możliwość włączania i wyłączania każdej fazy osobno.
Nie mniej jest to dopiero połowa sukcesu. Problem pojawia się gdy mamy do czynienia z budynkiem gdzie instalacja elektryczna jest już przygotowana.
Aby teraz te 3 fazy + przewód neutralny + przewód uziemiający doprowadzić do szynoprzewodu najczęściej zainstalowanego na suficie często wymagane jest wyprucie starego przewodu (3 żyłowego) i położenie nowego przewodu 5 żyłowego.
Istnieje połowiczny kompromis dla osób, które nie mają możliwości kuć ścian i instalować nowego przewodu ale o tym w rozwiązaniu 2 niżej.
Na prostym schemacie niżej zobaczycie jak wygląda podłączenie szynoprzewodu i przycisku ściennego 3 fazowego.
Zobacz także: